Nieuwsbrief april 2021

Restauratie Adriana: Wat is er het afgelopen jaar gebeurd?!

Zandscheepje Adriana is eind oktober afgemeerd aan de steiger van Centrum Varend Erfgoed. In de museumhaven van Den Helder had het scheepje, dat tot eind 2019 was uitgevoerd met een stuurhut en een caravan (foto 1) al een behoorlijke metamorfose ondergaan.

 
Foto 1 De Damsterdiep
(zoals Adriana er uit zag tot eind 2019)

Op de plaats van de stuurhut en de caravan is een passend roefje en een achterdek verschenen en onderdeks is een motor ingebouwd met schroef, schroefas en roer.

De bedoeling van de restauratie is om Adriana geklonken terug te bouwen naar het tijdsbeeld van 1911; een zeilend vrachtschip met behoud van de bijzondere originele kenmerken van dit zandscheepje. Deze kenmerken zijn o.a. de kruigaten aan weerszijden in de den en de pompkokergaten in het mastdek. Door de kruigaten er uit te halen kon ‘eenvoudig’ zand en stenen worden geladen en gelost. Middels een hevelpomp werd overtollig water afgepompt.

Door haar ronde vorm kon ze veel vracht vervoeren en bij het winnen van zand was de vorm een pre, ze werd op een zandbank gevaren en zo konden de schipper en zijn bemanning (foto 2) het zand van de rivierbodem schrapen met een katoenen zak aan een beugel (beugelen).

Foto 2 Oude foto van zand beugelen

Inmiddels is de roef van Adriana volledig geklonken en de buitenrand aan bakboord is deels nieuw teruggeplaatst. De platte halfronde rand rondom is te slecht om terug te plaatsen (foto 3) maar om die exacte maat te vinden blijkt een hele onderneming; in Nederland nergens meer op voorraad tenzij er 10 ton wordt afgenomen…

Foto 3 Hobbelig plat halfrond

Op dit moment zijn de eigenaren met een Engelse firma in onderhandeling maar Brexit maakt het er niet eenvoudiger op.

Beide bolders op het achterdek waren niet meer aanwezig en zijn intussen volledig geklonken teruggeplaatst (foto 4) en de kikkers achterop zijn verlost van de vroegere lasnaden en zitten weer stevig geklonken op de rand.

Foto 4 Deels geklonken nieuwe bolder

Dorien de Bruine vertelt op WEEFF Radio over het zandscheepje Adriana dat onderdeel uitmaakt van de collectie van Stichting Varend Erfgoed Hoorn.

Klik hier voor het artikel op NH Nieuws

Ook de den-dubbeling aan bakboordzijde is vernieuwd. Door slecht onderhoud was deze rand volledig verroest (foto 5). 

Foto 5 Verroeste dendubbeling

De dendubbeling is een plaatselijke verdubbeling van de dikte van de opbouw; omdat de rand van het ruim bij het zand beugelen veel te verduren kreeg was extra stevigheid geen overbodige luxe. Ook bij het laden en lossen van ladingen (bak of straat) stenen werd de rand nogal eens geraakt. 

Tekeningen van klinken;

1. 2 staalplaten met een klinknagel
2. Klink met tegenhouder
3. Geklonken platen, pijl is de zijde van de klinkhamer

Alle schepen langs het historisch lint zijn ooit zo gebouwd!

Ga naar nieuwberichten over de Adriana